کتاب مقتل وقایع الایام (دوجلدی)

وقایع الایام (دوجلدی)

وَقایعُ الْاَیّام کتابی به زبان فارسی تألیف ملا علی واعظ خیابانی (متوفای ۱۳۲۷ش) است. وقایع الایام (دوجلدی) که در چهار جلد منتشر شده، درباره وقایع و اعمال برخی ماه‌های قمری است. عمده شهرت کتاب به علت دو جلد دوم و چهارم است که به احوال و وقایع ماه محرم و قیام امام حسین(ع) می‌پردازد.

درباره مؤلف نوشتار اصلی: ملا علی تبریزی ملاّ علی تبریزی (۱۲۴۵-۱۳۲۷ش)، مشهور به واعظ خیابانی، عالم و واعظ شیعه قرن چهاردهم قمری است. وی از سیدابوالحسن اصفهانی، میرزاعلی آقا شیرازی، شیخ محمدحسین کاشف الغطاء و آقا حسین بروجردی اجازه روایت داشت. تبریزی صاحب بیش از پنجاه تألیف است.

ساختار و محتوا

وقایع الایام در چهار جلد انتشار یافته و جلد پنجم منتشر نشده و نسخه خطی آن در کتابخانه مرعشی نجفی در قم نگهداری می‌شود.

جلد اول: وقایع الایام در احوال رجب و شعبان؛ این جلد به دو ماه رجب و شعبان اختصاص دارد. چاپ نخستین جلد اول در سال ۱۳۲۵ق در چاپخانه کربلایی اسد آقا و به اهتمام محمد اسماعیل فرزند مؤلف صورت گرفت.

جلد دوم: وقایع الایام در احوال محرم الحرام؛ این جلد به علت وجود حوادث عظیم و فتنه‌های روزگار نویسنده، هفت سال پس از جلد اول نوشته شد. این کتاب، نخستین بار در سال ۱۳۴۰ق با تَقْریظ میرزا صادق مجتهد تبریزی در تبریز به چاپ رسید و چاپ مجدد آن با حواشی و تقریظ سید عبدالحمید تبریزی غیاثی در سال ۱۳۵۱ق در چاپخانه آقا اسماعیل در تبریز انجام شد.

جلد سوم: وقایع الایام فی احوال شهر الصیام؛ این جلد به احوال ماه رمضان، تفسیر برخی آیات و روایات و شرح حال اصحاب و تابعان می‌پردازد. محمد علی اردوبادی بر کتاب تقریظ زده و در سال ۱۳۵۱ق انتشار یافته است.

جلد چهارم: وقایع الایام فی تتمة محرم الحرام؛ این جلد، تتمه و باقیمانده ماه محرم را در بر دارد و پایان تألیف آن ربیع الثانی ۱۳۵۴ق است. میرزا فتاح شهیدی و شیخ جعفر نقدی بر آن تقریظ زده‌اند. این جلد از ۱۳۳ منبع شکل یافته و در سال ۱۳۶۲ق با هزینه دوست مؤلف، مشهدی محمدعلی توتونچی به چاپ رسیده است.

شهرت کتاب وقایع الایام

شهرت کتاب وقایع الایام به علت مباحث جلد دوم و چهارم درباره وقایع محرم به ویژه قیام امام حسین(ع) است. مؤلف با بهره‌گیری از منابع فراوان به ذکر واقعه کربلا پرداخته و در بعضی موارد، تحلیل و نظر خود را بیان داشته است. برخی از مطالب این دو جلد از این قرار است:

• فضیلت عزاداری
• ویژگی‌های تربت کربلا
• وقایع عصر تاسوعا
• وقایع شب عاشورا
• شرح حال زینب کبری
• وقایع روز عاشورا
• شهادت امام حسین(ع)
• گریستن انبیا و فرشتگان بر امام حسین(ع)
• وقایع عصر عاشورا
• چگونگی دفن شهدا
• ورود اهل بیت به کوفه و شام
• منازل اسیران اهل بیت

از دیدگاه دیگران

سید محمدعلی قاضی طباطبایی در کتاب تحقیق درباره اول اربعین سیدالشهداء، کتاب وقایع الایام را با آنکه از ضعیف و قوی نقل کرده اما به‌دلیل ذکر سند نقل خود، دارای رویه خوبی توصیف می‌کند. محمدعلی مدرس تبریزی، وقایع الایام در تتمه محرم را اثری پُربَها و گوهری درخشنده معرفی می‌کند که علاوه بر احیاء آثار اهل‌بیت، شامل مطالب متنوع علمی، تاریخی و ادبی بوده و قابل استفاده برای بزرگ و کوچک است.